TARİHİ BAYLAN PASTANESİ- 1 / KADIKÖY

 

 

Pastalar, şekerlemeler, limonatalar, lokumlar ve illaki çikolatalar !!!
Hayatımızda belki de ilk sırayı alan lezzetlerdir . Doğumlar, ölümler, nişanlar- düğünler onlarsız  eksik kalırdı..
Pastane kültürü ülkeden ülkeye, şehirden şehire, hatta semtten semte farklı ehemmiyetleri olan noktalardır..

Bu kapıdan girdiğimde ortaokul çağlarındaydım, valide sultanım ayda bir kez tarihi salı pazarına gider, pazar dönüşü mutlaka soluklanmak için Baylan'ı tercih ederdi.

Ya da bayram seyran, alışverişe çıkılır, ya da bir ahbap ziyareti yapılır mutlaka Baylan'a girmeden dönülmezdi..Çünkü O BiR  Kadıköy Klasiğidir !

Bilir misiniz hikayesini ?
Kısaca anlatmaya çalışayım o zaman :

89 yıl önce açılmış ilk  Baylan !  Şubeleri Beyoğlu’ndaki Luvr Apartmanı’nın üzerinde, Yanıbaşın da Ses Tiyatrosu varmış ..

Cumhuriyetten önce baba Filip Lenas, kuzeniyle beraber bir Fransız’ın yanında çalışmaya başlamış. Çikolata üzerine bir şeyler öğrenmiş sonra 1923’te ortak olup kendi dükkanlarını açmışlar. Baba Arnavut ,ustaların da çoğu Arnavut' muş  .

 Ve Oğul Harry Lenas  bir sene Viyana’da, 9 ay da İsviçre’de okuyup. Ardından Solingen’de çikolata kurslarına gitmiş.
1923’te İlk ‘Loryan’ ismiyle kurarlar burayı. Ama 1934’te, “Ecnebi kelimeler kullanılmayacak” diye bir kanun çıkınca Babası bütün edebiyatçılara; “Bana iki heceli, fazla duyulmamış bir kelime bulun” diye rica eder, Sanat tarihçisi Prof. Dr. Burhan Toprak, ‘baylan’ı önerir !  Öz Türkçe, Çağatay lehçesinden gelen bir kelimedir. ‘Mükemmel, kusursuz’ anlamına gelir.
Bu kelime canlanır ve  1934’te soyadı kanunu çıkınca çok kişi ‘baylan’ kelimesini soyadı olarak bile  alır !

Harry Lenas çok büyük olan Beyoğlun daki imalathanelerinde mesleği öğrenir, Viyana, İsviçre ve Almanya’ya gider . Dönünce ilk mekânı Karaköy’de açar, İlk espresso’yu, ilk milk shake’i, ilk kanepeyi İstanbul’da yaparlar. . İlk yılbaşı sepetini, ilk Sevgililer Günü kutlamasını da onlar hayata geçirir !  İlk pralinleri, yani dolgulu çikolataları üretirler,.
Onlardan  sonra Divan Pastanesi, İsviçreli bir usta getirtir .
Çikolatanın üzerine ilk baskıyı  yapar Harry Lenas . Düğünlerde gelinle damadın fotoğrafını ilk O basar . .

Atatürk zamanında Dolmabahçe’de yemek verilirmiş  O zaman  Beyoğlu'ndaki Lebon, Markiz ve Baylan pastaneleri birleşip bin 200- 300 kişiye catering hizeti yaparlarmış.

Daha sonra Tepebaşı' ndaki Tilla pastaevi, zamanla Pelit'e dönüşmüş !!
Vee Beyoğlu bozulmaya başlayınca ! 1978 de Şube kapatılmış ! Kadıköy'le yola devam edilmiş ve bugünlere gelinmiş...

Baylan’da öne çıkan tatlar nedir?

Kup griye çok ilgi görüyor. Lüksemburg’ta da ‘Kup Baylan’ diye satılıyor. Başta onun için çok uğraşmış Harry Lenas . 1954’te icat etmiş . Başka kuplar da var ama bakmış ki halkımız karameli seviyor. Onun üzerine testler yapmış. Hatta bir ara ortasına meyveli dondurma koymuş. Ama sonra mektepten hocası  “Hayır, meyve koyma, vanilya koy” demiş, Hoca müsaade etmedi diye meyve koymamışlar.
‘Trüf pasta’  hâlâ en çok satılan pastadır . Makaronlar son 10 yılda eklenmiş. Limonatası meşhur,ayrıca eskiden beri Milkshake’leri de var. El yapımı çikolatalar süper, ben portakallı müptelasıyım mesela !

 

Bu kareler ise  ; 1 Mart 2013 imzalı..

Nefis bir bahar günü, Eski Beylerbeyi'li çocukluk arkadaşları toplanıp Galata'ya geçtik, gün boyu çok keyifli saatleri geçirip vedalaştık.. Hem yakın komşum, hem çocukluk arkadaşım Belgin ile beraber Kadıköy çarşısına  girip alışverişlerimizi yaptık, ee.. 5 çayımı içmezsem olmaz. Hadi dedim 'benim misafirimsin Doğru Baylan'a ! '' Valahi önünden kaç kereler geçtim,  dedelerim, annem -babam- ben doğma büyüme Biliyorsun buralıyız ama ben hiç gitmedim !!!!!!!!!!!!!!!!

.........................

'' E napalım her şeyin bir ilki nasibi var,  öyleyse sana bugün enfes şahaserler  tanıtacağım dedim :)) Önce  90 yıllık Klasikleri Kup Griye ile başladık... Krema , vanilyalı dondurma ve karamel den oluşan bu muazzam tad Belgini kendinden etti :))) Yanında çaylar, çocukluk aşkım ballı ekler ile şeker koması tavan yaptı !  :)))

 

Belgin lise son sınıfta iken yaşadığı şeker bir anıyı benimle paylaştı izniyle bende sizinle paylaşayım :)

Bugün kü eşi O yıllarda üniversiteyi bitirmiş Belgin'in tabiri caizse büyümesini bekleyen bir komşu oğluymuş !!  :))))) Bir gün okul çıkışı Belgin'in yolunu kesip, ' Baylan'da bir dondurma yiyelim mi '' diye teklif etmiş !! Ama bizim kız yüz vermediği gibi birde terslemiş..

Nerden bilsin bugün 29  yıllık eşi olacağını  :)))) 

Ve nasip biz iki arkadaşa olmuş ! 

---------------------------------------------------------------------------------------

 

Aman diyeyim hala bilmeyen varsa, hala gidilmediyse ilk işiniz Kadıköy çarşısına girip, Hacıbekir'in karşısındaki Balyan'a girip, hemmmen bir Kup Griye söylemeniz..

Sonra mı.... Valla sonrasını siz bilirsiniz !!!

Ama Monşeri 'yide kahve yanında tatmadan çıkmayınız !!

Alın kendinizi alabilirseniz... Haydi bakalım !

 

:))))))))))))))))))))))))))))))))

 

 

Eski değerlerimizi lütfen yaşatalım.. Bunun için öncelikle SAHİP ÇIKALIM .. Küçücük ziyaretlerle, bir çay- bir kahve molası ile destek verelim..
Burası HEPİMİZİN !!

Diğer post, yepyeni şubeleriyle devam etsin ozaman.

SEVGİLER...